منزل موقوفه مرحوم حاج علیاکبر ریسمانیان
با قدم زدن در میان کوچه پس کوچههای شهر بادگیرها، قدمت، اصالت، صفا و آرامش، تمام آن حسهایی است که در جان و تن تزریق میشود. با وارد شدن به خانه های تاریخی یزد و دیدن شاهکارهای هنری معماران ایرانی، مهر تاییدی بر تمام این احساسات زده میشود. خانههای خشتی که با گچبریها و تزئینات هنرمندانه، چشم هر بینندهای را به خود خیره میکنند.
خانه زیبای خشتی موقوفه مرحوم حاج علیاکبر ریسمانیان معروف به «خانه حاجی علی اکبر» که بیش از یک قرن از عمرش میگذرد، توسط مجتهدی به نام آقا سید عبدالحی بنا و بعدها توسط حاج علیاکبر ریسمانیان خریداری و بازسازی و سپس وقفِ روضه خوانی و مراسم عزاداری سیدالشهداء (ع) گردید.
خانه ریسمانیان که در محله لب خندق و در دل بافت تاریخی یزد واقع شده است، دو درب ورودی قدیمی در جنوبغربی و جنوبشرقی دارد که اولی با راهرو و دالانی به حیاط اصلی و دومی به حیاط کوچک خانه متصل میشود. البته این دو حیاط هم توسط دالانی کوتاه با هم در اتباط هستند.
مانند بیشتر خانه های قدیمی یزد، خانه ریسمانیان هم یک حیاط بزرگ مستطیلی در بخش اصلی خانه دارد که دورتادور آن اتاقهایی هستند که دو به دو به صورت متقارن روبروی هم قرار گرفتهاند. این تقارن در جبهههای شمالی و جنوبی وجود دارد و در بخشهای شرقی و غربی هم به نظر میآید که این هماهنگی وجود داشته و در بازسازی بنا، تغییراتی در آن اعمال شده است.
نکته مهم این که فضاهای خدماتی خانه بر خلاف فضاهای اصلی، از این هماهنگی و تقارن برخوردار نیستند.
جالب است بدانید که یکی از وجههای تمایز این خانه با سایر خانه های قدیمی یزد، وجود سرداب در بخش جنوبی آن است. داشتن سرداب در خانههای قدیمی خیلی مرسوم نبوده و فقط در خانههای اعیان وجود داشته که این خود سندی بر اصالت و ارزشمندی خانه ریسمانیان است.
***
و اما روضه خوانی و برگزاری مراسم عزاداری در این خانه قدمتی مصادف با برپایی این بنا دارد. پذیرایی قلیان از آداب و رسوم جالب روضه خوانی در این خانه از دیرباز تاکنون بوده است.
حال و هوای روضه خوانی و روح خاصی که در این مجالس جاری و ساری است را فقط با حضور در آن میتوان دریافت؛ هرچند که آذین بندی خاص و خاطره انگیز این خانه در دهه اول محرم نیز به معنویت و تقدس این عزاخانه قدیمی می افزاید.
تا سالیانی نه چندان دور بهترین هیئتهای عزاداری یزد ویژهترین اجرای خود را برای عزاداری صبح تاسوعای حسینی در این خانه کنار میگذاشتند. البته صبح عاشورا هم هیئتهای زیادی اینجا عزاداری می کردند.